Gespreksavonden met inwoners en bedrijven over beleidskader Zonnevelden​

Data: 4 maart (Maarssen), 6 maart (Loenen a/d Vecht) en 13 maart 2019 (Kockengen) Genodigden: alle geïnteresseerde inwoners en bedrijven in de gemeente Stichtse Vecht Deelnemers: ca 85 personen verdeeld over de drie avonden. Bijlagen bij dit verslag:
  1. Handouts van de presentatie gegeven door de gemeente
  2. Gemaakte kansenkaarten per gesprekstafel (argumenten en afdruk kansenkaarten)
Programma: De gemeente gaf een presentatie met ruimte voor vragen van deelnemers
  • Deelnemers gingen in groepjes van 6-9 personen in gesprek en maakten kansenkaart
  • Weergave van de avonden:
  • De gespreksavonden werden geopend door de gemeente (wethouder van Dort en/of Jurgen Prins). De hoofddoelen van de avond werd geschetst:
  • het ontvangen van de mening van inwoners over het fenomeen zonnevelden
  • het informeren van inwoners over het proces dat de gemeente doorloopt om tot een beleidskader zonnevelden te komen
  • het informeren van inwoners over het feit dat er diverse initiatiefnemers de gemeente hebben benaderd met concrete locaties voor zonnevelden
  • het tonen van de eerste versie online beleidskader Zonnevelden (ambtelijk concept)
Om een goed gesprek met elkaar te kunnen voeren, werden deelnemers eerst geïnformeerd via een presentatie van Jurgen Prins (gemeente) en Jaklien Vlasblom (beleidsadviseur zonnevelden):
  • De klimaatdoelen (van internationaal tot en met lokaal)
  • Hoeveel duurzame energie er vanuit het buitengebied nodig is om als gemeente klimaatneutraal te zijn, uitgaande maximale energiebesparing en zon op daken
  • De voorkeuren van de gemeente (energiebesparing én zon op daken, industrieterreinen, overkappingen, laagwaardige gronden, langs spoor/snelweg/kanaal) maar dat er voor klimaatneutraliteit ook een bepaald aantal zonnevelden nodig is op hoogwaardiger gronden (bijvoorbeeld landbouwgrond)
  • De impact van een zonneveld op haar omgeving. De gemeente houdt niet alleen rekening met de klimaatdoelen, maar maakt voor ieder gebied en ieder zonneveld opnieuw een afweging met diverse andere maatschappelijke belangen: landschap, natuur, cultuurhistorie, archeologie, recreatie, agrarisch landgebruik en bodem.
  • Participatie. De gemeente vindt het wenselijk dat omwonenden en andere inwoners van de gemeente een rol kunnen spelen bij een concreet zonneveld initiatief. Hierbij gaat om
    1. procesparticipatie (inpassing zonneveld in omgeving, wensen van omwonenden)
    2. financiële participatie (mogelijkheden voor mee-investeren en meedelen in de winst)
De volledige handout van de presentatie vindt u in de bijlage 1 >>. Voorzien van deze informatie, verdeelden de inwoners zich over diverse gesprekstafels. In de bijlage ziet u een beschrijving van het proces en van de resultaten. De inwoners gaven per gebied in Stichtse Vecht hun mening over het wel of niet kansrijk/wenselijk zijn van zonnevelden. Daarbij maakten zij als groep een eigen kansenkaart. De argumenten en afbeeldingen zijn weergegeven in de bijlage. Ter afsluiting werd iedere kansenkaart toegelicht aan alle andere deelnemers. Daarbij werd de belangrijkste input van de tafels met elkaar gedeeld. Totaalbeeld kansenkaarten: Wat opvalt aan de tien kansenkaarten gemaakt tijdens de drie gespreksavonden (zie afbeeldingen):
  • deelnemers zijn het op hoofdlijnen eens over waar zonnevelden meer en minder kansrijk/wenselijk zijn in het buitengebied van Stichtse Vecht
  • kansrijk is genoemd het gebied rond de ‘harde as’ (aan beide zijden van én tussen A2/ spoor/ ARK/hoogspanningsleidingen, Noordelijke Randweg, industrieterreinen, retentiegebieden)
  • als weinig kansrijk -en soms zelfs onwenselijk- zijn vooral genoemd:
    • polders ten oosten van de harde as (natuur, recreatie, waterlinie)
    • polders ten westen van de harde as (weidevogels, zeer open landschap, landbouw)
    • zichtbaar in de Vechtzone (cultuurhistorie en recreatie)
    • in de open gebieden tussen kernen in (Maarssen – Breukelen, Utrecht – Maarssen)
  • oranjegekleurd zijn gebieden waar met extra zorg eventueel zonnevelden in te passen zijn. Wellicht zijn zonnevelden relatief klein en laag om op te gaan in de omgeving, waarbij soms park/recreatie/educatie en plaatsing tussen ‘coulissen’ worden genoemd:
    • aan de randen van de kernen (extensieve zonnevelden in eigendom van bewoners), ook in het verder roodgekleurde gebied van Veenweide-West
    • langs kleinere infrastructuren en bedrijventerreinen
    • uit het zicht, achter de Vechtzone/buitenplaatsen
    • lage installaties die de openheid behouden tussen de eerder genoemde kernen in
  • veel deelnemers hebben zonnevelden liever uit het zicht en (dus) verder van de woonkern. Tegenargument is het principe van energie duurzaam opwekken vlakbij de eindgebruiker en de educatieve functie. Draagvlak lijkt alleen haalbaar met lokaal eigendom.
  • diverse deelnemers vonden het lastig om een mening te geven over gebieden ver van hun eigen woongebied af (geen goed beeld van de situatie) én ook juist binnen het woongebied (moeilijk om objectief te oordelen).
  • participatie: veel deelnemers wensen zowel procesparticipatie (meedenken over inrichting) als financiële participatie (streven naar 50% lokaal eigendom/mee-investeren). De wens is dat omwonenden die niet mee kunnen investeren, op een bepaalde manier wel profiteren.
  Afsluiting en proces De gemeente bedankte alle deelnemers voor hun inzet en het uitwisselen van meningen en gedachten. Deze inbreng wordt meegenomen in het vervolg, waarbij eerst het woord is aan de gemeenteraad. Een gesprek over de klimaatdoelen in algemene zin, de gemeentelijke routekaart en de Regionale Energie Strategie zijn de eerstvolgende stappen. De rol van zonnevelden in het totale klimaatvraagstuk zal de komende periode helder moeten worden.

Bijlage 2

Samen een Kansenkaart maken – uitwerking van de opmerkingen en afdrukken van de kaarten

Setting:

  • Gesprekstafels van 6-9 personen gedurende het tweede uur van de gespreksavonden
  • Eerst is boven een fictieve plattegrond besproken: waar zou je liever wel een zonneveld zou  zien en waar niet, in relatie tot bebouwde kom, infra, natuur, etcetera.
  • Bespreken wensen voor proces- en financiële participatie.
  • Vervolgens hebben, rondom een A0-afdruk van de gemeentelijke plattegrond, individuele deelnemers hun mening gegeven over geschikte en ongeschikte gebieden voor zonnevelden. Vervolgens gingen zij met elkaar daarover in gesprek.
  • Ter afsluiting zijn de bestickerde kansenkaarten aan de andere groepen getoond en op hoofdlijnen toegelicht.

Deelnemers schreven hun mening over een bepaald gebied op een sticker in drie kleuren:

Groen: over het algemeen een kansrijke gebied

Oranje: beperkt kansrijk gebied (kansen voor klein, laag of bijzonder goed ingepast zonneveld)

Rood: liever geen of zelfs zeer ongewenst voor zonnevelden (stickers: roze)

Hieronder vindt u:

  • Alle gemaakte opmerkingen door deelnemers zoals ze op de gekleurde stickers zijn vermeld. Iedere opmerking is gekoppeld aan het gebied waarop de sticker is geplakt.
  • Afbeeldingen van de kaarten.

Nigtevecht

  • Land op zeeg
  • langs ARK aan harde as noord (2 maal)
  • Noord Langs ARK weinig impact op omgeving
  • laag , eventueel
  • Polderlandschap bewaren
  • bebouwde kom

Polder Garsten

  • verspreiding
  • westzijde
  • zo dichtmogelijk langs ARK, strook is ook van Rijkswaterstaat
  • spreiding in het landschap, niet bij kern, wel in kavel inpassen
  • westzijde in dijk relatief nieuw land, landontwikkeling bij nieuwe RAK
  • mits goed ingepast
  • langs ARK (4 maal)
  • hoogspanning langs ARK
  • garsten noord
  • mensen hebben er weinig last van
  • uit het zicht, niet echt ten nadele van de natuur
  • westzijde t.h.v. Vreeland
  • niet langs hele fietspad

Hoekerpolder

  • Coulissenlandschap kleinschalig
  • wel polderbehoud, maar is geen wandel/fietsgebied [red. dus er kan wel iets]
  • alleen als dit met participatie gebeurt

Noord en West van Loenen

  • in de oksel van provinciale weg
  • Omgeving golfbaan
  • west van Loenen nabij ARK
  • overal langs spoor, kanaal, snelweg want die doorsnijden toch al
  • De werf (ten zuiden van Kerklaan)
  • langs ARK aan oostzijde
  • Nieuwerhoek/west van Loenen: kleine velden tegen dorpskern, evt in combi met een park
  • Denk na over landschappelijke structuren, versterk die (rood en groen)

Rond Nieuwersluis

  • gecombineerd met natuureducatie en sport- en beweging
  • bij fort zonneveld kan in educatieve rol ingepast worden
  • rondom buitenplaatsen (2 maal) en oud cultuurgebied Fort
  • teveel in het zicht. Geen coullissen om in te passen tussen Br en nieuwersluis
  • weidevogels

Vecht

  • Loenen: stortplaats
  • buitenplaatsen coulissenlandschap
  • combineren recreatie en educatie
  • langs de vecht (2 maal)
  • rondom buitenplaatsen (9 maal) vanwege aantasting cultuurhistorische karakter
  • vechtoevers.
  • Toerisme. Zorg dat het cultuurhistorisch blijft
  • openlandschap bij buitenplaatsen behouden langs de Vecht
  • noord van Vreeland: mooiste stukje Vecht

Strook tussen Vecht en Bethunepolder/Veenweidegebied Oost (‘achterzijde buitenplaatsen’)

  • rond scheendijk
  • voor het caravanpark (ten oosten van Maarssen)
  • Oost van Nieuwersluis/ Polder Mijnden, deels in het gebied inpassen
  • vanaf de vecht niet zichtbaar
  • cultuur en veel bezoekers
  • cultuurhistorie/cultuurlandschap (2 maal)
  • buitenplaatsen cultuurhistorie
  • Polder Mijnden: recreatie, natuurwaarde, waterlinie

Veenweide Oost

  • in het water ten NW van de grote Maarsseveense plas
  • maarsseveense plassen (op het water) (3 keer)
  • kleine maarsseveense pas
  • op het water (rond De Meent) trekgatengebied, meer rendement maar MITS flora en fauna niet worden aangetast.
  • in oostelijke hoek, mits goed gecamoufleerd
  • zeer beperkt vanuit Groene Band (Utrecht-Muiden)
  • gecombineerd met historische beleving schootsvelden
  • langs westzijde, langs waterleidingskanaal
  • Bethunepolder incourant weiland
  • niet in natura2000 (3 keer)
  • waterwingebied
  • landschap
  • vooral natuurgebied (vijf keer)
  • weidevogels
  • trekgaten legakkers (tweemaal)
  • Natuur petgaten/legakkers
  • Bethune: teveel geinvesteerd in landschap en natuur
  • in water geeft verlies in biodiversiteit

Polders Binnen (ZW)-/Buitenweg

  • N230 infra meervoudig inzetten
  • strook naar Westbroek
  • Afdekking A2/N230 zonnedak
  • langs de stadsrandzone en ringweg
  • dichtbij gebruiker
  • upgrade rondweg, smallere weg, 80 km/uur, bermen benutten
  • Industrieterrein parkeerplaatsen R open cultuurlandschap
  • Binnenweg mits niet storend voor fauna en recreatie
  • schootsveld en inundatieveld accentueren met panelen
  • zichtlijnen molens van zuilen
  • groen gebied tussen oudzuilen tussen maarssen en overvecht
  • niet in polder Buitenweg: open ruimte tussen Maarssen en Utrecht
  • polder buitenweg: veel vogels

Harde as noord van Breukelen (tussen grote infra)

  • verdiept, weinig in het zicht, combineren met natte natuur
  • Langs infrastructuur zone
  • omdat hier geen weidevogelkerngebied is
  • langs kanaal, niet bij de vecht
  • dak over hele ARK
  • dit gebied ligt al lager
  • langs A2 dus westzijde van dit gebied
  • lage dichtheid weidevogels
  • nabij electr aansluiting
  • op industrieterreinen (op daken en evt op de grond) (4 maal)
  • geen natuurwaarde langs trein
  • A2 lage natuurwaarde, er ligt al infra
  • langs spoor en snelweg (toch al druk)
  • centreren heeft verreweg de voorkeur
  • smalle strook langs snelweg
  • langs de snelweg weinig last voor inwoners (geluidwal)
  • hoogspanning, aansluitpunt Stedin/tennet
  • bij hoogspanning minst storen, wel effectief qua aansluiting
  • corridor industrie, braakliggend […] spoor
  • Langs kanaal, spoor, N230, zonnepanelen ook als geluidsscherm
  • geen reden (tweemaal)
  • langs A2, want lelijk gebied
  • braakliggend terrein bij industrieterrein Breukelerwaard langs het spoor (richting verdeelstation)
  • zuiddeel: let op het perspectief vanuit de A2.

Nieuwer ter Aa

  • weinig overlast (vanaf snelweg zicht)
  • kleine velden als coöperatie bij kernen en buurtschappen
  • let op woningopgave
  • beschermd dorpsgezicht, zichtlijnen en panorama landschap behouden

Veenweide West

  • kleine velden als coöperatie bij kernen en buurtschappen
  • retentiegebieden (waterberging)
  • algemeen Diepe zandwinplas maken met zonnepanelen erin
  • rond bedrijventerreintje (portengen?)
  • Veel oppervlakte beschikbaar
  • gebieden met forse bodemdaling, wel hele peilgebied
  • in combi met coulissenlandschap
  • langs A2 en verdeelstation
  • Langs de weg Kortrijk, langs Wagendijk en soortgelijke wegen: 100 meter strook achter boerderijen
  • bedrijventerreintje Portengensebrug
  • zo dicht mogelijk langs de spoorlijn, Zuidkant Schutterskade richting Portengeseweg
  • kleine percelen op poten, meedraaiend
  • grootte beperken, let op biodiversiteit
  • laag uit het zicht met een haag
  • weidevogels mits goed ingepast (1)
  • mits mooi ingepast
  • alleen kleinschalige projecten bij de dorpskernen
  • weidevogels (14 maal)
  • ongerepte ruimte is kostbaar
  • ten westen van kockengen (weidevogels, behoud agr. Landschap)
  • ten westen van kockengen NS wandelpad en vogelgebied
  • behoud open landschap en agr. landschap (3 maal)
  • niet op cope-landschap, werelderfgoed
  • grote boerderijen zijn soms al industrieel [dus niet ook nog een zonneveld erbij]
  • Bosdijk recreatiegebied (twee maal)
  • waterberging
  • oostelijke deel richting spoor Woerden: niet in open landelijk agr gebied
  • oostelijke deel richting spoor Woerden mooi uitzicht, panorama, fiets/recreatie
  • noordzijde = punt boven Oukoop: niet hier vanwege weidevogelrand/kernzone en niet op landbouwgrond  (twee maal)
  • noordelijke punt: gebied met vogels uit Denmerik (?)beschermen
  • niet bij de dorpskernen
  • nabij energieverdeelcentrum is kievitgebied = icoonsoor provincie Utrecht
  • Algemene opmerking: Onderzoek veengrond noodzakelijk, waterpeilen regelen
  • Kockengen: Stimuleren waterbuffer, combineer functies

Harde as zuid van Breukelen (tussen grote infra)

  • weinig mensen hebben er last van
  • spoor lengte inpassen, 3 meter langs beide zijde 10 km, 60.000 m2 perceel dus 6 hectare
  • Zuiden van laan van During,
  • oostzijde A2
  • naast industrieterrein, bij spoorlijn
  • minst mooie gebied van de gemeente
  • weinig/geen weidevogels
  • verloederd gebied
  • geluidswal/scherm
  • langs de A2
  • Industrieterrein
  • strook langs A2 naast maarssenbroek, eigendom domeinen, wordt niet gebruikt voor recreatie
  • langs dd snelweg weinig attractief gebied
  • langs A2 weinig impact op omgeving
  • zonder reden (tweemaal)

Kortrijk  (zuidelijke driehoek tussen spoor Woerden/A2)

  • Ligging Hoog, Lage natuurwaarde
  • er is al een energiecentrale (tweemaal)
  • is al een gebied waar gekozen is voor energie
  • bij Kortrijk
  • langs A2 nabij Trafostation (twee maal)
  • 100 meter strook achter boerderijen
  • mooi uitzicht, panorama, fiets/recreatie
  • laatste stuk open landbouw, weidegebied, voor Maarssen langs de Vecht (vanaf Breukelen) met zichtassen op veen en buitens

Tussen Maarssen en Breukelen (Nijenrode)

  • vlakbij Maarssen
  • Polder Otterspoorbroek
  • langs de Straatweg hebben weinig mensen er last van
  • deels in te passen
  • liefst vrijhouden
  • kasteel Nijenrode
  • wijde blik en mooi uitzicht
  • liever niet langs de Vecht, anders buitenzicht

Algemene opmerkingen Stichtse Vecht:

  • een zonneveld is altijd mogelijk als hij niet in het zicht ligt
  • kring om Utrecht
  • verzorgingsplaats (overkappen?)
  • spreiding in het landschap, mooi in kavel
  • langs spoor/ARK/A2 (5 maal)
  • langs A2/spoor heeft niemand last
  • langs kanaal uit het zicht, is minder storend (2 maal)
  • langs ARK op de dijken (weinig bebouwing, mag ook niet)`
  • direct langs de A2, max 200 meter strook
  • benut alle potentie rond de A2, is toch al lelijk
  • nabij hoogspanning (cluster van energie)
  • rond de dorpskernen, hoge participatie van de inwoners
  • parkeerterreinen/overkapping
  • plekken met teveel bodemdaling
  • langs gemeentelijke/polderwegen
  • Alle industrie
  • slecht rendabele plekken omdat ze te ver van aansluitingen zitten (business case is leidend)

Algemene opmerkingen/ voorwaarden (deels uit tafelgesprekken)

  • Zonnevelden concentreren om waardevolle gebieden te behouden. Anderen zeggen: beetje verdelen over gebieden.
  • Koppelkansen: zelfde oppervlak op daken, daarmee stimuleer/financier je dat gebied
  • Biodiversiteit mag niet afnemen, bij voorkeur verbeteren
  • Deel opbrengst afdragen aan fondsen om energiebesparing bij minder bedeelden te financieren
  • Sommigen noemen coöperatieve velden rond dorpskernen, anderen willen liever een buffer van groen rond de bebouwde kom. Een extensief veld bij kern is ook genoemd.
  • Soms is een hek niet nodig omdat water het zonneveld afscheidt van omgeving. Ook knotwilgen kunnen een omheining vormen.

Kansen in buurgemeenten:

  • Wijde Meren: waar geen vaarrecreatie is, diepe deel van de plas
  • langs provinciale weg Abcoude – Loenersloot, bewoners hebben weinig verlies van uitzicht
  • Drijvende panelen Drinkwaterplas Amsterdam (tweemaal)
  • waterleidingplas: bewoners hebben geen vermindering van uitzicht
  • waterleidingplas: goed rendement, kan mogelijk bijdrage aan energievoorziening grote steden